Kosmetyki niezależnie od postaci są narażone na wpływ drobnoustrojów i zanieczyszczeń. Aby zwiększyć ich trwałość i bezpieczeństwo stosowania wykorzystuje się różnego rodzaju środki konserwujące - parabeny to jedne z nich. Na temat związków z tej grupy pojawiają się sprzeczne informacje. Jakie są fakty? Czy parabeny są szkodliwe i na czym właściwie polega ich działanie? Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej na ten temat!
Pod względem chemicznym parabeny są związkami organicznymi, a dokładniej estrami kwasu p-hydroksybenzoesowego. Otrzymuje się je poprzez estryfikację wspomnianego kwasu, przy użyciu katalizatora. Niektóre parabeny występują naturalnie w przyrodzie. Związki te są obecne np. w borówkach amerykańskich, jagodach, soi, ogórkach, winie, czy sokach owocowych.
Parabeny są powszechnie stosowane jako w pełni legalne substancje konserwujące, wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym i spożywczym.
Kosmetyki pozbawione parabenów lub innych konserwantów mają bardzo krótką zdatność do użytku. Są też narażone na negatywny wpływ pleśni i innych drobnoustrojów. Bez zakonserwowania mogą więc być nieefektywne, a nawet szkodliwe. Parabeny wykazują następujące działanie:
Wyjaśniając w uproszczeniu, parabeny usuwają grzyby i bakterie, które mogą namnażać się w kosmetykach. Ich skuteczność zależy jednak od rodzaju parabenu, jego stężenia, a także kosmetyku - zwykle występują w produktach emulsyjnych, ponieważ ich rozpuszczalność w wodzie jest niewielka. Stosuje się je także w postaci soli, co zwiększa ich rozpuszczalność. Parabeny większą aktywność wykazują wspólnie, dlatego niekiedy stosuje się połączenie kilku związków z tej grupy lub wspiera się ich działanie innymi środkami konserwującymi.
Dzięki świadomości, jak ważne jest holistyczne podejście do życia, staramy się szukać produktów możliwie najbardziej zgodnych z naturą. Mając to na uwadze być może zdziwi Cię fakt, że wszystkie kosmetyki dopuszczane do sprzedaży w Europie, w tym kosmetyki naturalne, muszą zawierać konserwanty. Wyjątkiem są jedynie preparaty olejowe oraz takie, których wyłącznymi składnikami są masła roślinne. Bez konserwantów nie masz żadnej gwarancji czystości mikrobiologicznej. Wieloskładnikowe preparaty zawsze muszą być zakonserwowane. Dotyczy to zwłaszcza kosmetyków zawierających wodę, a jej cząsteczki obecne są praktycznie we wszystkich złożonych preparatach do higieny i pielęgnacji.
Dodatek konserwantu przedłuża trwałość kosmetyku, chroni go przed utlenianiem i neutralizacją jego właściwości. Dzięki konserwantom kosmetyki zachowują swoje właściwości przez długi czas po otworzeniu opakowania, a jak wiadomo, kremu, emulsji, szamponu, czy każdego innego preparatu nie zużywamy w ciągu kilku dni. Wiele kosmetyków dobrze służy nam nawet przez kilka miesięcy, co zapewniają właśnie konserwanty. Jednak nie takie działanie jest najważniejsze.
Pamiętaj też, że np. podczas nakładania kremu palcem, produkt ma kontakt z Twoją skórą. Nawet jeśli dokładnie umyjesz dłonie, składniki kosmetyku są narażone na kontakt z zarazkami. Przy aplikacji tuszu szczoteczka styka się z rzęsami, a tym samym osiadają się na niej mikrodrobinki zanieczyszczeń. Balsam i żel pod prysznic wielokrotnie ma kontakt z wodą z kranu. Takich przykładów można podawać wiele. Zawsze jednak skutek jest ten sam - kontakt z zanieczyszczeniami i drobnoustrojami (wirusami, bakteriami, grzybami). Te z kolei, jeśli się namnożą, stanowią poważne zagrożenie dla Twojego ciała.
Wiesz już, że konserwanty nie bez powodu występują w kosmetykach. Ale jak to zawsze bywa, liczą się szczegóły. Nie zawsze w składzie kosmetyków znajdziesz parabeny. Produkty kosmetyczne mogą być zabezpieczane za pomocą wielu innych związków. Istnieją naturalne środki konserwujące, które w możliwie najbezpieczniejszy sposób dbają o kosmetyki. Liczy się rodzaj, ale też stężenie stosowanych substancji.
Od dekad w produktach przeznaczonych do pielęgnacji ciała stosowane są parabeny. Związki te zostały obecnie bardzo dobrze poznane. Ich wykorzystanie regulowane jest prawnie. Parabeny widnieją na liście środków konserwujących dopuszczonych do użytku zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dn. 30 listopada 2009 roku dotyczącego produktów kosmetycznych. Zarówno kwas 4-hydroksybenzoesowy, jak i jego estry i sole, mogą być legalnie wykorzystywane w produktach kosmetycznych. Regulacji podlega jednak również ich stężenie, które ma się następująco w kontekście substancji kwasowej:
Regulacjom prawnym podlega nie tylko stężenie parabenów, ale także możliwość ich stosowania w zależności od rodzaju i przeznaczenia kosmetyków. Dopuszczone do użytku parabeny mogą być stosowane we wszystkich kosmetykach, z wyjątkiem tych przeznaczonych do pielęgnacji okolic podpieluszkowych u dzieci poniżej 3 lat. Ich stosowanie u najmłodszych zostało ograniczone zgodnie z Rozporządzeniem Komisji nr 358/2014.
Zawsze obecność parabenów w kosmetyku musi być zamieszczona na opakowaniu bądź etykiecie produktu. Znajdziesz je w składzie INCI. Do tej grupy związków zalicza się substancje o nazwach, takich jak np.:
Zdania na temat szkodliwości parabenów są podzielone. Faktem jest jednak, że nie istnieją dowody, że związki takie wykazują działanie toksyczne. Są to skrupulatnie przebadane substancje, głównie ze względu na ich użycie od wielu lat. Parabeny stosowane w dopuszczalnych stężeniach są całkowicie bezpieczne, a przynajmniej tak się zakłada. Oczywiście mowa o tych, które zostały dokładnie przebadane i dopuszczone do użytku. Niektóre substancje z tej grupy wycofano z obrotu.
Warto jednak mieć na uwadze, że istnieje wiele przypuszczeń dotyczących konsekwencji stosowania parabenów. Niektórzy uważają, że użyte w kosmetykach są szkodliwe dla zdrowia. Niektórzy przypuszczają, że mogą wpływać na gospodarkę hormonalną. Rozważany jest również ich wpływ teratogenny i kancerogenny. Jednak jedyne, co zostało potwierdzone, to zwiększone ryzyko wywoływania reakcji alergicznej. Wrażliwość kontaktowa dotyczy jednak skóry wyjątkowo delikatnej, a niepożądane reakcje zdarzają się bardzo rzadko.
Istnieje wiele powszechnie stosowanych konserwantów. Poza parabenami wykorzystuje się także te bardziej naturalne, np. ekstrakty z grejpfruta, witaminy (głównie C i E), a także naturalne olejki eteryczne. Kosmetyki naturalne zwykle zawierają konserwanty bezpieczniejsze w porównaniu z parabenami, np. benzoesan sodu, cytrynian trietylu, czy sorbinian potasu - zawiera je np. DIAMOND LOOK rozświetlający krem z efektem Soft Focus. Kosmetyk ten ma aż 97,01% składników naturalnego pochodzenia.
Niemal całkowicie naturalny skład, z niezbędnym dodatkiem nieszkodliwych substancji, które dbają o bezpieczeństwo w trakcie stosowania kosmetyków, zawierają wszystkie produkty Phlov - zarówno te do ciała, jak i do włosów, czy delikatnych obszarów twarzy, takie jak np. VERY SUPERBERRY koncentrat biorewitalizujący.
Parabeny w kosmetykach, w dopuszczalnych stężeniach, są całkowicie bezpieczne. Aby były szkodliwe, ich ilość musiałaby być kilkaset razy wyższa od tej, z jaką mamy kontakt na co dzień. O stopniu szkodliwości każdej substancji decyduje jej stężenie i częstotliwość stosowania. Mając jednak bezpieczniejszą alternatywę, być może warto szukać produktów ”paraben free". Oczywiście to, czy wybierzesz kosmetyki z ich zawartością zależy tylko od Ciebie. Nie unikaj jednak minimalnej zawartości konserwantów, które wydłużają termin przydatności kosmetyków i zwiększają Twoje bezpieczeństwo.
